Mijadala, mijadala na mijadala

Leo nilikuwa kwenye mjadala mmoja kuhusu mambo yanavyokwenda hapa Afrika ya Kusini. Waongeaji katika mjadala ule walikuwa rais wa zamani F.W. De Klerk na mtu anayeitwa Tokyo Sexwale. Huyu Sexwale ni mweusi ambaye alikuwa kati ya wapambanaji waliofungwa miaka mingi huko Robin Island. Lakini baada ya miaka 11 tuu ya utawala wa weusi amekuwa ni tajiri mkubwa sana. Mjadala ule ulikuwa wa kufurahisha. De Klerk anasema kwamba weupe wanaogopa sana hiki kinachoitwa Black Empowerment kwa sababu hatma ya weupe haijulikani na sasa baadhi wameanza kuwapeleka watoto wao nje ya nchi wakihofia kitakachotokea kwani huenda wakatengwa kiajira na mambo mengine. Anadai pia kwamba umasikini umeongezeka licha ya uchumi kukua. Kwa mfano anasema pengo kati ya walio nacho na wasionacho limekuwa sasa zaidi ilivyokuwa kabla ya kumalizika kwa utawala wa ubaguzi. Idadi ya weusi wasio na ajira imeongezeka kuliko kabla ya utawala wa kibaguzi. Madai yake kwa kweli ni ya msingi hasa ya ongezeko la umasikini na kukua kwa pengo la matajiri na masikini. Hoja yake nyingine ni kwamba kuwawezesha weupe haina maana kuwapa kazi za juu au fedha za biashara hata kama hawana uwezo huo. Uwezeshaji mkubwa ni kuwaelimisha ili waweze kushindana katika soko. Hili nalo halina ubishi.

Sexwale akasema kwamba licha ya kelele zote zinazopigwa, bado weusi hawajapata chochote cha kutisha. Ametoa mfano kwamba Katika soko la hisa la Johanesburg, weusi wanamiliki asilimia 1.8 tuu ya trilioni moja ya hisa zote. Hii ni baada ya miaka 11 ya utawala mpya. Akasema pia kwamba maajabu yasitarajiwe kwa kipindi kifupi kama hiki. Kwa maneno mengine watu weusi pia wasitarajie kila kitu kitamalizika kwa miaka 11 tuu. Lakini hakutuambia yeye amewezaje kuwa tajiri hivyo kwa miaka 11 tuu.

Niliwahi kusema huko nyuma kwamba Afrika ya Kusini imeshazalisha tabaka jingine la matajiri wachache weusi ambao wanapewa mitaji ya biashara na vyeo vikubwa badala ya kuimarisha elimu kwa weusi kwa ngazi zote kwanza. Leo hii kuna mamilioni ya watoto weusi hawana madawati wala viti vya kukalia mashuleni. Badala ya kuanza kuimarisha kizazi kijacho ili kiweze kushindana na hao weupe miaka ijayo wanazalisha mabilionea wachache halafu wanaacha lundo la weusi wakiangaika pasipo kazi wala elimu nzuri. Ukisikiliza mijadala yao utagundua kazi bado ipo.